Avro-İngilis dili və İngilis dilinin sadələşdirilmiş variantı olan Globish dillərindən qeyri-ana dili danışanların istifadə etməsi ola bilsin Aİ-də geniş yayılıb, lakin Fransa heç vaxt Brüssel bürokratlarının fransızca danışacağına ümidini itirməyib.

Bunun əksinə olaraq, Paris indi ingilis dilində aparılan qiymətləndirmələrə əsasən bəzi yeni işçiləri işə götürdüyü üçün Aİ-yə hücum edir.

Brüssel indi kosmos, müdafiə və iqtisadiyyat kimi sahələrdə yeni məmurları işə götürür, yalnız ingilis dilində aparılan bəzi testləri ehtiva edən seçim prosesindən istifadə edir. Paris iddia edir ki, bu meyarlar ingilisdilli namizədlərə rəqibləri üzərində üstünlük verir və Aİ Ədalət Məhkəməsinə iki şikayət göndərib; onlardan biri bazar ertəsi ictimaiyyətə açıqlanıb.

Aİ qurumları tərəfindən təyin edilmiş işə qəbul imtahanlarını idarə edən Avropa Kadr Seçimi Bürosu hər bir seçim proseduru üçün meyarları müəyyən edən qərarları müntəzəm olaraq dərc edir. Fransa 2022 və 2023-cü illərdə dərc edilmiş və yalnız ingilis dilində keçirilən bəzi imtahanlara aid iki xəbərə müraciət edib.

Aİ qurumları ilə bağlı mübahisələrə baxan Aİ Ümumi Məhkəməsinin bir il ərzində məsələ ilə bağlı qərar verəcəyi gözlənilir; əvvəllər dil seçimini əsassız olaraq məhdudlaşdırdığına görə müsabiqələri ləğv etmişdi. Bu ilin əvvəlində Aİ qurumları ilə bağlı işlərdə son apellyasiya məhkəməsi olan Aİ-nin Ədalət Məhkəməsi oxşar işlərdə İtaliya və İspaniyanın xeyrinə qərar çıxarıb.

Fransa üçün yalnız ingilis dilində olan testlər ayrı-seçkilik xarakteri daşıyır və Aİ müqavilələrini pozur. İcma qaydaları ümumiyyətlə bütün Aİ vətəndaşlarına milliyyətindən asılı olmayaraq bərabər münasibət göstərilməsini şərtləndirir. Aİ-nin işə qəbul qaydaları da ümumiyyətlə dil zəminində ayrı-seçkiliyi qadağan edir və buna yalnız müəyyən şərtlər daxilində icazə verir.

Anonimlik şərti ilə danışan fransız diplomat "Bu, ingilis dilini bilməyən namizədlərə qarşı ayrı-seçkilik yaradır", - deyib. Onun sözlərinə görə, bu, təkcə Fransanın mübarizəsi deyil, çünki digər üzv dövlətlər də eyni narahatlıqları bölüşürlər.

Açıqca çıxış etmək səlahiyyəti olmayan başqa bir Aİ diplomatı İtaliyanın Fransanın mövqeyini dəstəklədiyini təsdiqləyib və vurğulayıb ki, bu, konkret bir dilə qarşı mövqe deyil, çoxdilliliyin tərəfdarıdır.

Fransanın ingilis dilinin hər yerdə yayılmasına qarşı mübarizəsi ölkənin dünyada nüfuzunu itirməsi ilə bağlı daxili mübahisələri əks etdirir. Fransa prezidenti Emmanuel Makron bütün dünyada fransız dilinin istifadəsini artırmaq üçün çalışır.

Fransız dili Aİ-nin 24 rəsmi diliindən biridir və qeyri-rəsmi olaraq Avropa Komissiyasının üç iş dilindən biri (digərləri ingilis və alman dilləri), eləcə də Avropa İttifaqının iki danışıq dilindən biri hesab olunur.

Alpər