Dünya 16:55 08.09.2023

Kremlə sövdələşmə üçün “qızıl” şərtlər: BMT baş katibinin Lavrova gizli məktubu ələ keçdi

BMT-nin baş katibi Antonio Quterreş Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrovla taxıl sazişinin bərpası müqabilində Rusiyaya qarşı sanksiyaların genişmiqyaslı ləğvi barədə danışıqlar aparır.

Qaynarinfo xəbər verir ki, bu barədə "Bild” "BMT Putinin şantajına boyun əymək istəyir” məqaləsində yazır. Beləliklə, təşkilat Ukraynaya kömək etmək üçün deyil, dayandırılmış taxıl ixracının demək olar ki, 3%-nin BMT-nin Ümumdünya Ərzaq Proqramının ehtiyaclarına getməsi səbəbindən sövdələşməni bərpa etməyi planlaşdırır.

Jurnalistlər Quterreşin Lavrova avqustun 28-də "BMT Katibliyi ilə Rusiya Federasiyası arasında razılaşmanın dörd konkret təməl daşını” təklif etdiyi gizli məktubu əldə ediblər.

"Dörd məqamın hamısı vacibdir, çünki onların həyata keçirilməsi Vladimir Putinin terrorçu rejiminin bütün tələblərini yerinə yetirəcək və ona Ukraynanın mülki obyektlərini bombalamasına görə mükafat olacaq”, - nəşr qeyd edir.

1. Rusiya Federasiyasının Dövlət Bankını SWIFT-ə qoşmaq istəyirlər

Quterreş ötən ilin iyununda Aİ-nin Rusiya Kənd Təsərrüfatı Bankına qarşı tətbiq etdiyi sanksiyaları ləğv etməyi təklif edir. Xüsusilə, o, sanksiyalardan yan keçmək üçün sanksiya tətbiq edilmiş bankın RSHB Capital SA adlı törəmə şirkətindən istifadə etmək istəyir.

"RSHB Capital SA SWIFT sistemi vasitəsilə qlobal maliyyə institutları ilə mesaj mübadiləsi aparacaq, interfeys rolunu öz üzərinə götürəcək və bank rolunu oynamadan ödənişlərin işlənməsi üçün texniki xidmətlər göstərəcək, ona görə də Lüksemburqa qanuna uyğun olaraq bank lisenziyasına ehtiyac yoxdur”, – Quterreş yazır.

Avropa Komissiyasının mətbuat katibi bu niyyəti jurnalistlərə təsdiqləyib: "Aİ Rusiya Aqrar Bankının təyin olunmuş törəməsi vasitəsilə daha daimi, konstruktiv həll yolu tapmaq üçün BMT vasitəsilə Rusiyaya açıq olduğunu bildirib. Bu, kənd təsərrüfatı və ərzaq əməliyyatları üçün Aİ sanksiyalarına uyğun olaraq SWIFT ödənişlərinin həyata keçirilməsinə imkan verəcək”.

Maliyyə xidmətləri provayderi SWIFT bildirib ki, o, "yüksək səviyyəli müzakirələrdən" xəbərdardır və hadisələri izləyir.

2. BMT Rusiya gəmilərini sığortalamaq istəyir

Quterreş Lavrovu Azov və Qara dənizlərdə Ukraynanın hücumlarından Rusiya gəmilərini sığortalamağa dəvət edir. "Rusiyanın ərzaq və gübrə ixracı üçün BMT tərəfindən maliyyələşdirilən sığorta şirkəti Lloyd's ilə 4-6 həftə ərzində işə başlaya bilər", - baş katib yazır.

BMT rəhbəri təkcə "Rusiyanın ərzaq və gübrə ixracı üçün yük sığortası” deyil, həm də "gövdə sığortası və P&I” təklif edir. Böyük Britaniyadakı Lloyd's bu barədə şərh verməkdən imtina edib.

3. Rusiya dondurulmuş aktivlərini qaytarmaq istəyir

Quterreş Moskvaya Avropa sanksiyaları nəticəsində dondurulmuş aktivlərin qaytarılmasına kömək etməyi təklif edir. "BMT Rusiya gübrə şirkətlərinin Avropa Birliyində dondurulmuş aktivlərinin sərbəst buraxılmasına yardımı davam etdirə bilər”, - gizli məktubda deyilir.

BMT rəhbəri deyir ki, Lavrov "xüsusi hesabların və ya aktivlərin siyahısını təqdim etməlidir” və "Rusiya gübrə şirkətləri müvafiq istisnalar üçün Aİ-nin müvafiq milli orqanlarına müraciət etməlidir”. O, BMT-nin bu məsələdə milli və Aİ hökumətlər ilə işləyəcəyini vəd edir.

4. Rusiya gəmilərinə Aİ limanlarında yanalma icazəsi veriləcək

Həmçinin, "liman icazələrinin sürətləndirilmiş alınması yolu ilə qida və gübrə daşıyan Rusiya gəmilərinin Aİ limanlarına effektiv çıxışına icazə verəcəyi" gözlənilir.

"Birləşmiş Millətlər Təşkilatı kənd təsərrüfatı ticarəti kontekstində Rusiya gəmilərinin Aİ limanlarına çıxışını asanlaşdırmaq üçün əlavə yolları, o cümlədən müvafiq icazələrin verilməsi üçün sadələşdirilmiş prosedurları, o cümlədən Rusiya limanlarını tərk etməzdən əvvəl araşdırmağa hazırdır”.

Onun sözlərinə görə, artıq Avropa Komissiyası və Almaniya, Belçika, İspaniya və Hollandiyanın liman rəhbərləri ilə müzakirələr aparılıb.

Almaniya Xarici İşlər Nazirliyi jurnalistlərə bildirib ki, o, "Qara dəniz taxıl sazişinin yenilənməsi səylərini dəstəkləyir və bu məsələ ilə bağlı tərəfdaşları və BMT ilə yaxından fikir mübadiləsi aparır”.

Aİ Komissiyası bildirib ki, Aİ sanksiyaları "zərurət yaranarsa, kənd təsərrüfatı məhsulları və ərzaq məhsullarının, o cümlədən buğda və gübrələrin alınması, idxalı və ya daşınması üçün Rusiya gəmilərinin Aİ limanlarına daxil olmasına imkan verən məqsədyönlü istisnalar” təmin edir.

Nəşrin yazdığına görə, Rusiya hakimiyyəti bu şərtlərlə hələ razılaşmayıb, çünki onları "həqiqi olması üçün həddən artıq yaxşı” hesab edir və həmçinin "texniki mümkünlüyünə” şübhə edirlər.

Ukrayna hökumətinin yüksək rütbəli rəsmisi BMT baş katibinin təklifini "inanılmaz təhqir” və təşkilat tərəfindən "Rusiyanın aqressiv davranışına görə mükafat” adlandırıb.

Onun sözlərinə görə, Ukrayna heç bir halda Rusiya ilə bu cür şərtlərlə taxıl sazişinə qayıtmayacaq və Rusiyanın hərbi gəmilərinə və Krım körpüsü kimi qanunsuz tikilmiş tikililərə "beynəlxalq hüquqa görə hücum etmək hüququndan” imtina etməyəcək.

Xatırladaq ki, ötən ilin iyulunda Ukrayna, Türkiyə və BMT limanların blokdan çıxarılması və Ukrayna taxılının ixracına dair saziş imzalayıblar. Bu yay Rusiya Aİ onun bir sıra şərtlərinə əməl edənə qədər sazişdən çıxacağını açıqlamışdı.

Belə ki, Moskva "Rosselxozbank”ı SWIFT-ə qoşmağı, kənd təsərrüfatı texnikasının tədarükünü bərpa etməyi, gəmilərin taxılla sığortalanmasına qoyulan məhdudiyyətləri aradan qaldırmağı və limanlara buraxılmasını tələb edib.

Bundan əlavə, Putin ərzaq və gübrə istehsalı və daşınması ilə bağlı şirkətlərin xarici aktivlərinin və hesablarının blokdan çıxarılmasını istəyir.

Müqavilədən çıxdıqdan dərhal sonra rus işğalçıları Ukraynanın cənubundakı liman infrastrukturuna intensiv hücumlar etməyə başlayıblar. Odessa vilayətinə hücumlar bu günə qədər davam edir.

Alpər